మన శరీరంలో ఉన్న ముఖ్యమైన అవయవాల్లో మూత్ర పిండాలు(కిడ్నీలు) ఒకటి. వాటికి ఎలాంటి సమస్య రాకుండా జాగ్రత్తపడాల్సిన బాధ్యత మన చేతుల్లోనే ఉంది. ఎందుకంటే.. శరీరంలోని విషతుల్యాలను బయటకు పంపి.. మనల్ని ఆరోగ్యంగా ఉంచడంలో కిడ్నీలు కీలక పాత్ర పోషిస్తాయి. వాటి పనితీరులో చిన్న అవాంతరం ఏర్పడినా సమస్యలు తప్పవు. ఎంతో సున్నితంగా ఉండే కిడ్నీలను కాపాడు కోవాలంటే.. నీళ్లు ఎక్కువగా తాగాలి. నీరు తక్కువగా తాగేవారి కిడ్నీల్లో రాళ్లు ఏర్పడే అవకాశాలు ఉన్నాయి. ఈ రాళ్లు రకరకాల పరిమాణంలో ఉంటాయి. లవణాలు, ఖనిజాలు, కాల్షియం, యూరిక్‌ ఆమ్లాలు మూత్రపిండాల్లో చేరి కఠినమైన రాళ్లుగా రూపాంతరం చెందుతాయి. వీటినో కిడ్నీ స్టోన్స్‌ అని అంటారు. కిడ్నీలో రాళ్లు ఏర్పడితే మూత్రవిసర్జనలో సమస్యలు ఏర్పడతాయి. చిన్న రాళ్లు మూత్రం నుంచి వెళ్లేప్పుడు పెద్దగా సమస్య ఉండదు. కానీ పెద్ద రాళ్లను బయటకు వెళ్లేప్పుడే తీవ్రమైన నొప్పి ఏర్పడుతుంది. మరి, కిడ్నీలు రాళ్లను ఎలా గుర్తించాలి?
- పక్కటెముకల క్రింద వైపు మరియు వెనుక భాగంలో తీవ్రమైన నొప్పి
- దిగువ కడుపు మరియు గజ్జలకు వ్యాపించే నొప్పి
- అలలుగా వచ్చి తీవ్రతలో హెచ్చుతగ్గులకు లోనయ్యే నొప్పి
- మూత్రవిసర్జనలో నొప్పి
- పింక్‌, ఎరుపు లేదా గోధుమ రంగు మూత్రం
- మేఘావృతమైన లేదా దుర్వాసనతో కూడిన మూత్రం
- వికారం మరియు వాంతులు
- నిరంతరం మూత్ర విసర్జన
- సాధారణం కంటే తరచుగా మూత్రవిసర్జన
- ఇన్ఫెక్షన్‌ ఉన్నట్లయితే జ్వరం మరియు చలి
- చిన్న మొత్తంలో మూత్రవిసర్జన
- మూత్ర విసర్జన చేయడంలో ఇబ్బంది ఉన్నప్పుడు
కిడ్నీ రాళ్లకు అనేక కారణాలు ఉన్నాయి మరియు మీ మూత్ర నాళంలో ఏదైనా భాగాన్ని ప్రభావితం చేయవచ్చు. మీ మూత్రపిండాల నుండి మీ మూత్రాశయం వరకు, తరచుగా మూత్రం కేంద్రీకృతమై ఉన్నప్పుడు రాళ్ళు ఏర్పడతాయి, ఖనిజాలు స్ఫటికీకరణ మరియు కలిసి ఉంటాయి. కిడ్నీలో రాళ్లను దాటడం చాలా బాధాకరమైనది, కానీ రాళ్లు సకాలంలో గుర్తించబడితే సాధారణంగా శాశ్వత నష్టం జరగదు. మీ పరిస్థితిని బట్టి, కిడ్నీ స్టోన్ను పాస్‌ చేయడానికి నొప్పి మందులు తీసుకోవడం మరియు చాలా నీరు త్రాగడం తప్ప మీకు ఇంకేమీ అవసరం లేదు. ఇతర సందర్భాల్లో - ఉదాహరణకు, మూత్ర నాళంలో రాళ్లు పేరుకుపోయినట్లయితే, యూరినరీ ఇన్ఫెక్షన్తో సంబంధం కలిగి ఉంటే లేదా కలత కలిగిస్తే - శస్త్రచికిత్స అవసరం కావచ్చు.
స్త్రీ మరియు పురుషుల మూత్ర వ్యవస్థ:
ఇది మూత్రపిండాలు, మూత్ర నాళాలు, మూత్రాశయం మరియు మూత్రనాళాన్ని కలిగి ఉంటుంది - మూత్రం ద్వారా మానవ శరీరం నుండి వ్యర్థాలను తొలగించడానికి బాధ్యత వహిస్తుంది. మూత్రపిండాలు మీ పొత్తికడుపు పైభాగంలో వెనుక వైపున ఉన్నాయి, మీ రక్తం నుండి వ్యర్థాలు మరియు ద్రవాన్ని ఫిల్టర్‌ చేయడం ద్వారా మూత్రాన్ని ఉత్పత్తి చేస్తాయి. ఆ మూత్రం మీ మూత్ర నాళాల ద్వారా మీ మూత్రాశయానికి వెళుతుంది, అక్కడ మీరు సరైన సమయంలో దానిని తొలగించే వరకు మూత్రం నిల్వ చేయబడుతుంది.
కిడ్నీ స్టోన్‌ యొక్క సంకేతాలు మరియు లక్షణాలు
కిడ్నీ స్టోన్‌ మీ కిడ్నీ లోపల కదిలే వరకు లేదా మీ మూత్రనాళంలోకి వెళ్లే వరకు లక్షణాలను కలిగించకపోవచ్చు - కిడ్నీ మరియు మూత్రాశయాన్ని కలిపే ట్యూబ్‌ ఆ సమయంలో, మీరు ఈ సంకేతాలు మరియు లక్షణాలను గుర్తించవచ్చు
ఎండకాలమ్‌...స్టోన్‌ సీజన్‌ !
ఎండకాలం చెమట కారణంగా శరీరం ఎక్కువ మొత్తంలో నీళ్లను కోల్పోతుంది. అలా డీహైడ్రేషన్‌కు ఆస్కారం ఎక్కువ. కిడ్నీలో రాళ్లకు డీహైడ్రేషన్‌ కూడా ఓ కారణం. ఎండకాలంలో మాంసాహారం లాంటి ప్రొటీన్లు ఎక్కువ ఉండే ఆహారం తీసుకునేవాళ్లలో కూడా కిడ్నీల్లో రాళ్లకు అవకాశం ఉంటుంది. కాబట్టి, మాంసాహారులు తగిన మోతాదులో నీళ్లు తాగాలి. ఇక ఫాస్ట్‌ఫుడ్స్‌లో ఉప్పు, ప్రొటీన్లు, చక్కెరలు ఎక్కువ. ఇవి రాళ్ల ముప్పు పెంచుతాయి. అందువల్ల కిడ్నీల ఆరోగ్యానికి హామీ ఇచ్చే ఆహార పదార్థాల మీదే దృష్టిపెట్టాలి. పెద్దలు రోజుకు 2.5 నుంచి 3 లీటర్ల నీళ్లు తాగాలి. బయటికి వెళ్తున్నప్పుడు నీళ్ల బాటిల్‌ వెంట తీసుకువెళ్లాలి. మూత్రాన్ని ఉగ్గబట్టుకోకూడదు. దీనివల్ల మూత్రం సాంద్రత ఎక్కువై రాళ్లు వృద్ధి చెందుతాయి.
బీపీ ముప్పు
ఎండకాలం చెమట ఎక్కువగా పట్టడం వల్ల బీపీ కూడా పడిపోతుంది. కాబట్టి డాక్టరును సంప్రదించి రక్తపోటు పెంచే మందులు వెంట ఉంచుకుంటే మంచిది. వివిధ రుగ్మతలతో డైయూరిటిక్‌ ఔషధాలు తీసుకునే వారిలో మూత్ర విసర్జన సహజంగానే ఎక్కువగా ఉంటుంది. ఇలాంటివారు డాక్టర్‌ను సంప్రదించి తగిన మోతాదులోనే ఆ ఔషధాన్ని సిఫారసు చేయమని అడగాలి.
ఇవీ రక్షణ చర్యలు..
- రోజూ కనీసం మూడు లీటర్ల ద్రవాలు తీసుకోవాలి.
- మాంసాహారం ఎక్కువగా తినకూడదు.
- పెయిన్‌ కిల్లర్లకు దూరంగా ఉండాలి.
- మూత్రం లేత పసుపు రంగులో ఉంటే శరీరంలో తగినన్ని నీళ్లు ఉన్నట్టు. మరీ పచ్చగా ఉండకుండా చూసుకోవాలి.
- పిల్లలు, వృద్ధులు డీహైడ్రేషన్‌ బారినపడే ప్రమాదం ఎక్కువ. వాళ్లు బయటికి వెళ్తున్నప్పుడు తగిన జాగ్రత్తలు తీసుకునేలా చూడాలి.
- ఎండలో తీవ్రమైన వ్యాయామం చేయకూడదు. డీహైడ్రేషన్‌ వల్ల కండరాలు గాయపడే ప్రమాదం ఉంది.
- వదులైన వస్త్రాలు ధరించాలి.
- బయటికి వెళ్లినప్పుడు టోపీ, కళ్లజోడు తప్పనిసరిగా పెట్టుకోవాలి.
- కిడ్నీ వ్యాధిగ్రస్తులు శరీరంలో తగినన్ని నీళ్లు ఉండేలా చూసుకోవాలి.